Područje opštine Berkovići raspolaže sa značajnim (za uslove Hercegovine) poljoprivrednim površinama (tab. 2. i tab.3).
Tabela 1. Ukupne zemljišne površine u opštini Berkovići
Osnovni podaci o zemljištu
|
Površina ha |
Struktura % |
Ukupne zemljišne površine |
25.350 |
100,oo |
Od toga: |
|
|
poljoprivredno zemljište |
14.833 |
58,51 |
šumsko zemljište |
9.603 |
37,88 |
neproduktivno zemljište (kamenjari) |
914 |
3,61 |
Poljoprivredne površine su pretežno locirane u kraškim poljima, vrtačama i zaravnima.
Najveći dio površina se nalazi u Dabarskom, zatim Trusinskom polju i u Dabrici.
Dabarsko polje, jedno od većih kraških polja u Istočnoj Hercegovini, ima površinu od oko 50 km2. Nalazi se na nadmorskoj visini između 470-550 m. Veći dio ovog polja je u kasnu jesen i rano proljeće pokriven vodom, što opredijeljuje način njegovog korišćenja. Problem će se riješiti realizacijom poznatog projekta ''Gornji horizonti'' (preko Fatničkog jezera višak vode će se odvesti u Bilećko jezero). To je najveći neiskorišćeni prirodni potencijal Opštine Berkovići.
Kada se izvrši ovaj meliorativni zahvat dobiće se velike zemljišne površine pogodne za intenzivnu proizvodnju žitarica, industrijskog i krmnog bilja, povrća, voća i grožđa.
Na obodu polja, na dijelu na kome se ne zadržava voda, ima relativno velikih površina koje su pogodne za raznovrsnu biljnu proizvodnju.
Trusinsko polje ima znatno manju površinu, ali je plodnije u odnosu na Dabarsko i može se obrađivati tokom cele godine.
U Dabarskom polju i Dabrici, prema izjavi opštinskih rukovodilaca i poljoprivrednih stručnjaka, na izvjesnim površinama koje se nalaze na nižoj nadmorskoj visini, mogu se uspješno gajiti neke vrste suptropskog voća (smokva, nar, badem, kivi) i vinove loze. Ovu tvrdnju svakako treba naučno ispitati i proveriti pre ozbiljnijeg investicionog ulaganja u ove vrste voća, za koje inače vlada veliko interesovanje.
Na području Hrguda ima oko 370 ha vrtača, relativno plodnog zemljišta, posebno pogodnog za proizvodnju krompira i krmnog bilja.
Tabela 2. Struktura korišćenja poljoprivrednih površina
Zemljište |
Površina ha |
Struktura % |
Poljoprivredne površine (ukupno) |
14.833 |
100,oo |
oranice i bašte |
2.593 |
17,48 |
voćnjaci |
28 |
0,19 |
vinogradi |
6 |
0,04 |
livade |
1401 |
9,45 |
pašnjaci |
10.805 |
72,84 |
Tabela 3.Struktura poljoprivrednih domaćinstava prema veličini zemljišnog poseda
Površina poseda u ha |
Broj domaćinstava |
% Učešća |
Od 1-3 |
80 |
10 |
3-5 |
320 |
40 |
5-8 |
240 |
30 |
8-10 |
80 |
10 |
Preko 10 |
80 |
10 |
U ukupnim zemljišnim površinama državni sektor raspolaže sa 14.100 ha (55,62 %), a privatni 11.250 ha (44,38 %). Međutim svojinska struktura poljoprivrednih površina je nešto drugačija: privatni sektor sa 7.901 ha učestvuje u ukupnim poljoprivrednim površinama sa 53,27 %, a državni sektor (6.932 ha) sa 46,73 %.
Prosečna površina parcele iznosi oko 0,30 ha, odnosno 3 duluma.
Proizvodna vrijednost poljoprivrednog zemljišta je izuzetno heterogena. Radi se najčešće o skeletoidnim zemljištima aluvijalno-deluvijalnog porekla, različitog sadržaja humusa, mehaničkog sastava, hemijsko-bioloških i drugih osobina od značaja za proizvodnu sposobnost i vrednost zemljišta.
Ovakva zemljišta su dominantna u kraškim poljima područja.
U pogledu dubine aktivnog sloja moguće je izdvojiti 3 zone (I zona do dubine 25 cm, II do 50 cm i III – do 70 cm), što je vrlo promenljivo i u okviru iste parcele. Površinski horizont je po teksturnom sastavu najčešće peskovita ilovača, a ispod njega je uglavnom karbonatni pesak i šljunak u rastresitom stanju.
U navedenim uslovima voda se brzo saturira (cedi) kroz ionako plitak profil zemljišta, zbog čega biljke najčešće oskudijevaju u vlazi.
Pored ovih tipova zemljišta, na manjim površinama su zastupljena i smeđa zemljišta na krečnjaku. U odnosu na prethodne tipove, ova zemljišta imaju teži teksturni sastav i manje učešće pjeska i skeleta. Slabo su obezbeđena humusom i lako pristupačnim fosforom a relativno dobro sa kalijumom. Najčešće su blago kisele do neutralne reakcije.