Dabrani

U prvom dijelu feljtona donosimo vam priču o dolasku učitelja u Berkoviće.

Makadamska cesta uz Bregavu skoro dodiruje ivicu korita te bistre rijeke, otimajući se za prostor u tijesnom kanjonu.Od izvora Bregave cesta nastavlja propinjanje između visokih kamenih litica planine Hrgud.Gole sive stijene, gnjezdišta orlova, surovo djeluju na nenavikle oči.Teško brekćući mašina poslednjom snagom sporo uspinje uz strminu stari „dodž“, petotonski kamion, putničku „prugu“.Pruga puna putnika.Samo njih desetak sjede na klupama uz bočne ivice karoserije,ostali stoje držeći se za krovnu konstrukciju cerade,zarozane nad kabinu vozila.Oni koji nemogu podnjeti stalno ljuljanje,čas nazad, kad pruga iznenadno potegne, čas naprijed, kad vozač naglo zakoči.lijevo ili desno,kad se pruga zanosi nad okukama,posjedali na metalni pod karoserije.Putnik koji prvi put prolazi ovim putem, čini mu se da je u kamenitom bespuću bez kraja.Iznenada, sa planinskog prevoja Prevorca,otvori se vidik na zeleno Dabarsko polje,raskošno opruženo između visokih kamenih stijena okolnih planinskih litica i putniku povrati vedrinu i optimizam.Pogled na tu zelenu ravnicu u septembru,punu livada i plodnih njivica u prikajcima,razgali čovjeka kao hladni zdenac žednog putnika.Po rubovima polja nanizane kućice,poput ribarskih barki uz obalu zatona.Uz sjevernu ivicu polja gizdavo se protegla cesta  i na sledećem prevoju, na kraju polja,gubi se opet u kamenjaru, nastavljajući ka Bileći.Pruga se zaustavila ispred kafane u Berkovićima, centru Dabarskog polja.Tu je autobuska stanica.Iz pruge izađoše, novi učitelj, bračni par, Rješenjem Ministarstva prosvjete Narodne Republike Bosne i Hercegovine,postavljani na učiteljsku dužnost u Osnovnu školu, u Berkovićima.

Šofer Ćamil. Saznavši da je „prugom“ dovezao učitelja i učiteljicu steže im ruke:

-Dobro prispjeli, neka vam je srećan boravak u Dabarskom polju.Sretaćemo se mi češće, svaki dan prolazim ovuda dva puta, u odlasku u Stolac i povratku u Bileću.Bez mene ćete teško stići u Srez.

Doba prvih poratnih godina,period obnove ratom porušene zemlje i posleratna neimaština...Sukob sa Informbiroom i Staljinom...Na istočnim i ijevernim granicama Jugoslavije  Staljinova armija zvecka oružjem i prijeti ratom...U kamenim gudurama Dabra ostaci okorjelih četnika...

Berkovići, ni selo, ni varošica opštinski je centar istoimene opštine i središte dabarskog polja, na istoku Hercegovine.U naselju razvaline porušenih i popaljenih kuća u toku Drugog svjetskog rata.Obnovljeno je samo nekoliko stambenih kuća i zgrada u kojima su smještene opštinske ustanove,trgovine,milicija, škola.

Škola:nedavno obnovljena ,dugačka,dvoučionična,prizemna kamena zgrada,nove bijele fasade, sa juga okićena nizom širokih prozora.Na ivicama crvenog krova novi srebrenkasti oluci koji odvode kišnicu u školsku čatrnju.U njoj je pijaća voda za školske potrebe! Uz školu, veliko i visoko, usamljeno stablo trešnje,koje je odoljelo ratnom vihoru;s istočne strane škole, bijla prizemna kuća sa dva dvosobna učiteljska stana.U jednom od njih stanuje porodica komandira Stanice narodne milicije.U naselju je najveća zgrada, zadružni dom, simbol nadolazećeg novog vremena.

Kraj prvog dijela...